Door Ruth Hamelink

De eerste keer dat uniseks-kleding ontstond was rond de 19e eeuw. Tegenwoordig kunnen we ons nauwelijks voorstellen dat simpele jeans alleen door mannen mocht worden gedragen. In deze blog vertellen we je meer over hoe ontwerpers langzamerhand uniseks-items in hun collecties hebben geïmplementeerd en hoe dit het modebeeld heeft gevormd dat we vandaag de dag kennen.

De jaren 60 werd een periode van buitengewone verandering. Jezelf aankleden of verkleden ging niet over mannelijk of vrouwelijk kleden, jezelf aankleden kon expressie zijn van een vergeten kinderwens. De jaren 60 begonnen met het verkennen van gendernormen, zowel op straat als op de catwalk. Een tijd waarin conventionele noties van leeftijd, geslacht en klasse volledig opnieuw werden gedefinieerd. In die tijd zochten ontwerpers naar de nieuwe definitie van kind zijn. Uniseks werd een hype vanwege het belang van veelzijdige vrijheid. In de voor de hand liggende zin, betekende uniseks bevrijding van gender.

De bevrijding van genders werd door de geschiedenis heen herschreven door ontwerpers met nieuwe conventionele kledingvoorschriften.

Uniseks in de jaren 60

De seksuele revolutie en tweede golf feminisme van de jaren 60 leidden tot een korte periode van uniseks kleding. Ontwerpers als Pierre Cardin en Rudi Gernreich hadden als doel om de genderidentiteit opnieuw te vormen. Sommigen noemen Cardin en Gernreich zelfs 'uitvinders' van uniseks-mode. Catwalk modellen waren gekleed in simpele, strakke items gemaakt van stoffen die normaal gesproken niet met beide geslachten werden geassocieerd.

Zo werd de dames smoking populair vanwege Yves Saint Laurent, een van de ontwerpers die de mannelijke uitstraling aan de vrouw dicteerde. Mannen gingen zich conservatiever kleden met vrouwelijke blouses en smalle broeken in speelse kleuren en patronen. De man dumpte zijn grijze flanellen pak en de vrouw vond vrijheid in androgyne kleding. Zowel mannen als vrouwen verzetten zich tegen het idee van vaste genderrollen. Rond deze tijd kwamen winkels met denim-outfits, bijpassende sets voor het hele gezin en andere uniseks-kleding.

Foto: vrouw in pak door: Onbekend

Coco Chanel maakte de weg vrij voor het dragen van “de broek" als vrouw. Het modehuis herschreef het symbool van mannelijke kracht uit de jaren 20 en creëerde een succesvol vrouwelijk ontwerp van de broek. Het dragen van een broek als vrouw vond echter acceptatie in de jaren zeventig tijdens de Women's Liberation-beweging.

Vanaf dit punt breidt de impact van uniseks zich breder uit en omvat het verschillende thema's in de mode, waaronder androgynie, massamarktdetailhandel en conceptuele kleding.

Uniseks in de jaren 80

De jaren 80 brachten ons, Jean-Paul Gaultier. Een van de eerste ontwerpers die mannen en vrouwen liet paraderen op dezelfde catwalk in vergelijkbare sarong rokken en culottes. Deze periode leidde tot subculturele bewegingen van new-wave, punk en glamrock. Deze bewegingen creëerden meer androgyne looks en uniseks-mode. Deze stijlen bleven erg populair door de jaren heen.

De echte androgyn-pionier van de jaren 80 was Slimane, ontwerper van Dior Homme. Hij zei ooit: "mannelijk of vrouwelijk, het interesseert me niet - in mijn hoofd zijn we allemaal van allebei een beetje". Slimane ontwikkelde een nieuwe vorm van klassieke herenkleding door subtiele details te veranderen. Dit is een van de redenen dat Dior wordt geprezen door zowel mannen als vrouwen.

Unisex en deconstructie uit Japan

Japanse ontwerpers waren al heel vroeg bezig met uniseks-kleding. In tegenstelling tot de glitter en glamour van de westerse mode in de jaren tachtig, creëerden Japanse ontwerpers als Rei Kawakubo en Yohji Yamamoto collecties die de pers de 'post-Hiroshima-look' noemde.

Foto: vrouw in Japanse unisex designer door: Onbekend

Als tegenbeweging op de extreem vrouwelijke seksualiteit die destijds in de Europese en Amerikaanse mode te zien was, creëerden de ontwerpers genderloze, losse, asymmetrische en onvoorspelbare kleding in het zwart. Items die prioriteit gaven aan de kledingconstructie. Deze vorm van conceptuele mode bleef ontzettend populair bij modeontwerpers als Ann Demeulemeester en Martin Margiela.

Deze kloof van deconstructie onthulde het proces van maatwerk, vorm en constructie door gendercodes los te laten en lichaamsverhoudingen in twijfel te trekken. Terwijl traditionele mode de gendercodes bleef versterken, namen deze bewegingen het idee van genderidentiteit weg van kleding en bevestigden ze opnieuw het belang van stoffen, vormen en de conceptuele oorsprong van creatie.

Deze ontwerpers waren belangrijk voor de uniseks mode die we kennen in 2022. Vroeger hadden grote modehuizen veel invloed op modetrends. Als modehuizen niet waren afgeweken van de strikte gendercodes die we kenden van de vorige eeuw, dan was er een grote kans dat vrouwen nog steeds enkel rokken zouden dragen en mannen alleen broeken.

Bijzonder toch? Zo zie je dat mode eigenlijk heel voorspelbaar is. Kledingstukken worden gecreëerd als reactie op cultuur, de wereld, mensen en de tijdsgeest.

 Meer weten over uniseks kleding? Lees onze blog "Waarom de meeste vintage kan worden gedefinieerd als uniseks."